Bielenie drzew – jak to robić? (ZA i PRZECIW)
Bielenie drzew powinno się wykonywać nawet od grudnia i powtarzać, jeżeli warstwę wapna zmyje deszcz. Ważne jest zachowanie proporcji stosowanej mieszanki, aby z jednej strony dobrze pokryła korę, a z drugiej nie spowodowała poparzeń. Czy zabieg ten jest jednak zawsze konieczny? Jak go przeprowadzać i do jakiej wysokości?
Spis treści:
- Bielenie drzew – kiedy i po co?
1.1. Kiedy rozpocząć bielenie drzew?
1.2. Bielenie drzew – co daje?
1.3. Bielenie drzew – za i przeciw - Bielenie drzew – jak zrobić to poprawnie?
2.1. Bielenie drzew owocowych i ozdobnych
2.2. Bielenie krzewów - Wapno do bielenia drzew – czym jest?
3.1. Jakie wapno do bielenia drzew wybrać?
Bielenie drzew – kiedy i po co?
Główną przyczyną, dla której wykonuje się bielenie drzew, jest ich zabezpieczenie przed uszkodzeniami. Zimą, gdy wahania temperatur są dość duże, nagrzewająca się kora może prowadzić do pęknięć w tkance, która stopniowo, pobudzona ciepłej, wypełnia się wodą. W podobny sposób powstają listwy mrozowe na drzewach występujących np. w lesie. Ich powstawaniu towarzyszy głośny trzask, niosący się na odległość wielu kilometrów.
Pęknięcia w korze drzew owocowych i ozdobnych mogą sięgać głęboko, co prowadzi do osłabienia drzewa. Takie rany są drogą, którą dość łatwo pokonają pasożytnicze grzyby żywiące się drewnem. Zainfekowana roślina ma mniejsze owoce i po kilku sezonach obumiera.
Jak wyglądają uszkodzenia mrozowe kory? Są to przede wszystkim pionowe pęknięcia i rany zgorzelinowe, które z czasem brunatnieją.
Kiedy rozpocząć bielenie drzew?
Od początku stycznia, choć można zacząć bielenie już w drugiej połowie grudnia. W styczniu słońca jest nieco więcej, przez co zwiększają się dobowe różnice temperatur pni drzew. To właśnie wtedy rośliny są najbardziej narażone na uszkodzenia mrozowe.
Ważne, aby sprawdzać, czy wapna nie zmył deszcz. Wówczas zabieg należy powtarzać.
Bielenie drzew – co daje?
Biały kolor odbija większą część promieniowania słonecznego, przez co nie nagrzewa się powierzchnia kory. Dodatkowo wapno gaszone działa bakteriobójczo i grzybobójczo, co może mieć korzystny wpływ na kondycję drzew. Czy bielenie drzew chroni przed robakami? Większość odpowiedzi, które znalazłam, brzmi: nie. Jednak może w niektórych przypadkach część owadów ukrywających się w korze może zginąć pod grubą warstwą wapna.
Bielenie drzew – za i przeciw
W ogrodniczej społeczności nie brakuje zarówno zwolenników, jak i przeciwników pokrywania drzewek warstwą wapna. Wydaje mi się, że obie strony mają trochę racji. Na początek kilka argumentów.
Czy bielić drzewka? TAK!
- ochrona kory przed przegrzaniem,
- działanie ochronne przed niektórymi szkodliwymi mikroorganizmami,
- efekt estetyczny.
Czy bielić drzewka? NIE!
- możliwość oparzenia kory (dotyczy zwłaszcza młodych drzew),
- ograniczenie wymiany gazowej przez korę (przy zbyt grubej warstwie),
- spowolnienie rozwoju drzew przez ograniczenie nagrzewania się kory,
- problemy związane z przedostawaniem się wapnia do gleby.
Ok, a jak spojrzymy na to ze strony „natury”? Można podnosić argument, że drzewa w naturze nie mają takiej ochrony, a mimo to dożywają sędziwego wieku. Dobrze to widać na przykładzie jabłoni czy grusz, które wciąż można spotkać wzdłuż pól. Przecież te drzewa są cały czas narażone na ogrzewanie słońcem, a mimo to radzą sobie bardzo dobrze. Owszem, powstają pęknięcia i uszkodzenia, ale mechanizmy obronne rośliny są na tyle silne, że radzą sobie z ograniczeniem szkód wyrządzanych przez patogeny i szkodniki.
Tu jednak należy poruszyć temat tego, że różnica między jabłonią posadzoną kilkadziesiąt lat temu a dzisiejszą jest spora. Tamte drzewa przeważnie nie były szczepione ani modyfikowane. Przez to owoce są mniejsze, mniej „doskonałe”, ale rekompensuje to ich odporność. Dzisiaj większą uwagę zwraca się na to, aby to przede wszystkim owoce były tym, co decyduje o wyborze konkretnej odmiany. Drzewo ma owocować obficie i najlepiej co roku. Tymczasem odmiana rosnąca obok mojego domu, która ma dobre kilkadziesiąt lat, obficie owocuje raz na dwa, trzy lata.
Wiele tematów związanych z prowadzeniem ogrodu w bardziej naturalnej formie budzi kontrowersje. Także i bielenie drzew. Sama swoich drzewek nie bielę, ponieważ większą część zimy są osłonięte, więc nie ma takiej potrzeby. Z drugiej strony myślę, że chyba nie potrzebują tego aż tak bardzo. Jeżeli zdecydujesz się na przeprowadzenie tego zabiegu, poniżej znajdziesz instrukcje jak to zrobić.
Bielenie drzew – jak zrobić to poprawnie?
Na początek pamiętaj, że wapno może prowadzić do poważnych podrażnień skóry, spojówek i błon śluzowych. Dlatego przede wszystkim zadbaj o to, aby mieć na rękach odpowiednie rękawice, przydadzą się też okulary ochronne. Poprawnie przeprowadzany zabieg bielenia polega przede wszystkim na odpowiednim przygotowaniu mieszanki.
Do przygotowania mleka wapiennego potrzebujesz:
- 1 kg wapna,
- 5 litrów wody.
Co dodać do wapna do bielenia drzew? Aby zwiększyć odporność skorupy na deszcz, dodaje się glinkę, krochmal lub… farbę emulsyjną. Jednak jak dla mnie ten ostatni składnik nie jest dobrym pomysłem, zważywszy, że z czasem i tak wszystko znajdzie się w glebie.
Bielenie drzew owocowych i ozdobnych
Jak wspomniałam wyżej, bielenie pomaga zapobiegać uszkodzeniom w korze. Jak wykonać zabieg poprawnie? Przede wszystkim pamiętaj o tym, aby zachować odpowiednie proporcje mieszanki. Jeżeli wapna będzie za dużo, może doprowadzić do poparzeń kory – zwłaszcza u młodych drzewek, u których jest ona jeszcze cienka. Gdy z kolei będzie zbyt mało, łatwo spłynie, nie spełniając swojej roli.
Jest jeszcze jedno pytanie, które pojawia się często. Do jakiej wysokości bielić drzewa? W Internecie znalazłam różne opinie, jedni twierdzą, że do 100 cm, inni niżej, jeszcze inni, że tylko główny pień. Podejrzewam, że najprościej można odpowiedzieć: to zależy. Od czego? Przede wszystkim od czasu nasłonecznienia drzewa w kluczowych miesiącach: styczniu i lutym. Poniżej infografika, która jest właściwie podsumowaniem informacji, jakie udało mi się znaleźć w Internecie i uzyskać bezpośrednio od osób, które zabieg bielenia przeprowadzają od wielu lat.
Bielenie krzewów
Podobną zasadę bielenia jak w przypadku drzew możesz zachować w przypadku krzewów. Zazwyczaj wystarczy bielenie tylko niewielkiej części rośliny, ponieważ cienkie gałązki nie nagrzewają się tak intensywnie i rzadziej dochodzi do urazów. Nadal ważne jest jednak zachowanie odpowiednich proporcji wapna do wody.
Wapno do bielenia drzew – czym jest?
Jest to naturalny związek chemiczny, używany zarówno w ogrodnictwie, jak i w wielu innych branżach. Do bielenia drzew używa się wapna palonego lub gaszonego. W celu zwiększenia trwałości powłoki ochronnej z wapna dodaje się do niego glinę, krowieniec, krochmal lub farbę emulsyjną. Pozwala zmniejszyć wypłukiwanie się wapna pod wpływem deszczu.
Jakie wapno do bielenia drzew wybrać?
Dostępnych jest wiele produktów różnych marek. Można wybrać wapno z dodatkami, które zwiększają przyczepność lub takie bez innych substancji. Zdecydowanie lepiej wybrać produkt jak najbardziej naturalny, ponieważ chcąc nie chcąc, jest on wypłukiwany i wsiąka w glebę.
Bielenie drzew i krzewów dla jednych wydaje się koniecznością, dla innych zbędną ingerencją w naturalną odporność roślin. Czy należy go przeprowadzać? Nie zawsze. U mnie większość drzewek rośnie w miejscu, gdzie w kluczowych momentach zimy jest cień, więc powierzchnia ich kory zwyczajnie się nie nagrzewa. Z kolei jedno z drzew ozdobnych (paulownia) na to zjawisko jest narażona i widać w jej korze wyraźne pęknięcia. Nie jestem do końca pewna, czy to właśnie nagrzewanie się kory doprowadziło do tego, czy też inne uszkodzenia. Jeżeli Twoje drzewka rosną w pełnym słońcu, zdecydowanie lepiej zabieg bielenia przeprowadzić już w grudniu.